Een wit blad. Een leeg scherm. Het kan je zo aanstaren! Right in your face! Je krijgt geen letter op papier en toch moet er iets van tekst komen… Writers block heet dat. De angst voor het witte blad. Vijf tips om het te overwinnen.
Hoe lang is het geleden dat ik nog eens iets postte op deze blog? Niet dat ik dat niet wilde, integendeel. Verschillende keren ben ik gaan zitten met de intentie eraan te beginnen. Om na een tijdje vast te stellen dat ik geen letter op ‘papier’ kreeg. Het scherm bleef leeg.
Uren kan ik er naar zitten staren. Oké, niet continu. Ik speel een spelletje patience, keer terug naar mijn blad… Ik lees de krant, keer terug naar mijn blad… Ik doe de afwas, ruim de tafel op, steek een was is… Het lijkt of ik mezelf een beetje doelloos bezighoud. En dat is ook zo want veel van dingen die ik dan doe, doe ik bijna gedachteloos. En toch: terwijl mijn handen bezig zijn, werkt mijn hoofd op volle toeren. Het gebeurt niet zelden dat ik na een uur of wat naar dat witte blad terugkeer en dat het verhaal eruit stroomt.
TIP 1: ga iets doen waar je je hoofd niet bij nodig hebt en laat je gedachten de vrije loop
Toegegeven: het lukt niet altijd even goed. Ik kan ook dagen zitten broeden op een blogpost. Geen idee wat ik zal schrijven en waarover. En wat eventueel al als idee komt bovendrijven, duw ik meteen weg als niet goed genoeg. Dat zijn de momenten waarop mijn perfectionistisch kantje het overneemt en mij belet om te beginnen. “Schrijf!” Probeer ik mezelf streng toe te spreken. “Het maakt niet uit wat! Noteer wat in je opkomt of wat bezighoudt.” Of: “Begin gewoon, de rest komt vanzelf.” Ook dat werkt, weet ik uit ervaring. Een keer de eerste woorden op het spreekwoordelijke papier staan, gaat het schrijven een stuk makkelijker.
TIP 2: begin gewoon te schrijven, maakt niet uit wat
Niet dat mijn pennenvrucht dan meteen is zoals ik het zou willen. Maar moet het meteen perfect zijn? Schrappen en corrigeren kan altijd nog, structuur aanpassen ook. Als ik mezelf voorhoud dat niet perfect ook oké is, valt ineens een last van mijn schouders. De rem schiet de rem (meestal toch) en de woorden komen uit mijn klavier gerold. (Oké, dat laatste is een dichterlijke overdrijving, want ook dan kan ik nog over elke zin zitten dubben.)
TIP 3: laat toe dat wat je schrijft niet meteen perfect is
Soms wil het met een van deze drie of zelfs met alle drie niet lukken. Ja, echt, zelfs dat gebeurt. Dat is het moment dat ik de hele boel aan de kant schuif. Weg met dit blad of dat idee. Ik stop het in de lade ‘probeersels/te herbekijken’. Soms gooi ik het op de hoop, soms stop ik het diep, diep weg. Maar ik weet: er komt een moment dat ik in die lade begin te rommelen. En wie weet, komt er alsnog wat van.
Dit laatste kan jammer genoeg niet altijd. Er is een deadline en die tekst moet er dan gewoon zijn. Zo simpel als dat. En toegegeven: een deadline helpt. Ik merk trouwens dat ik de meeste tijd verlies als ik het gevoel heb dat ik zeeën van tijd heb. Het gebeurt wel eens dat ik mezelf helemaal verlies in het spelen van spellekes. Of begin ik de tafel op te ruimen en blijk ik enkele uren later de hele kamer aan kant te hebben. Mooi, zo’n opgeruimde kamer, maar die tekst… juist. In dat geval helpt het om mezelf een deadline te stellen: binnen een uur wil ik 2000 tekens hebben, een uur later nog eens 2000… Zoiets. Dat heeft me in het verleden al vaker geholpen. Zelfs bij artikels die ik al helemaal in mijn hoofd had en alleen nog moest uitschrijven. Met zo’n heel concrete deadline hield ik mezelf aan de gang en lukte het om die tekst af te maken.
TIP 4: stel jezelf een deadline en een concreet doel
Ik kan nog veel meer tips verzinnen – een uurtje gaan wandelen bijvoorbeeld, of routine opbouwen – en er zijn er massa’s te vinden op het internet (google maar eens ‘writers block’). Maar deze vier zijn de trucs waar ik keer op keer op terugval. Waarom? Ze helpen mij over die drempel van het maagdelijke, witte blad heen. Uitzoeken wat jou weer op de rails zet aan het schrijven zet, is wellicht nog het allerbelangrijkste.
TIP 5: zoek uit wat werkt voor jou
Ik kan nog veel meer tips verzinnen – een uurtje gaan wandelen bijvoorbeeld, of routine opbouwen – en er zijn er massa’s te vinden op het internet (google maar eens ‘writers block’). Maar deze vier zijn de trucs waar ik keer op keer op terugval. Waarom? Ze helpen mij over die drempel van het maagdelijke, witte blad heen. Uitzoeken wat jou weer op die rails zet, is wellicht nog het allerbelangrijkste.